ശരീരത്തിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള ആരോഗ്യത്തിന് യോഗ പരിശീലിക്കുന്നത് വളരെ പ്രയോജനകരമാണ്. യോഗയിൽ പ്രാണായാമം വളരെ പ്രധാനമാണ്. പ്രാണായാമത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ നിങ്ങളുടെ മനസ്സിലും ശരീരത്തിലും ജീവശക്തിയെ ആശയവിനിമയം ചെയ്യാൻ കഴിയും.
യഥാർത്ഥത്തിൽ പ്രാണായാമം ഒരു ശ്വസന രീതിയാണ്, അതിന്റെ സഹായത്തോടെ ശരീരത്തിൽ എവിടെയും രക്തം തടസ്സപ്പെടുന്ന പ്രശ്നമില്ല. പ്രാണായാമം ശെരിയായ നിയമങ്ങളിൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടേണ്ട ഒരു അനുഷ്ടാനമാണ്. ഒരു ഗുരുവിന്റെയോ, യോഗാചാര്യന്റെയോ വിദഗ്ധമായ നിർദേശം ഇതിനു അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.
ഭാരതീയ വൈദ്യശാസ്ത്രഗ്രന്ഥമായ അഷ്ടാംഗഹൃദയത്തിൽ ശാരീരികമായി മറ്റേതൊരു അഭ്യാസത്തെക്കാളും വളരെയധികം പ്രയോജനം പ്രാണായാമംകൊണ്ടുണ്ടാകും എന്ന് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ദിവസവും നാലു നേരം പ്രണയമേ ചെയ്യാവുന്നതാണ്. ഇതിനു ഋതുഭേതങ്ങളൊന്നും കണക്കിലെടുക്കേണ്ടതില്ല.
കായികവും കായികമല്ലാത്തതുമായ അഭ്യാസങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനമായിരിക്കുന്നതു മെയ്വഴക്കം – മാംസപേശികളുടെ സംസ്കരണമാണ്. യുവത്വത്തിൽ മാത്രമേ ഒരുവന് മെയ്വഴക്കം ഉണ്ടാകുകയുള്ളൂ. പ്രായം വർദ്ധിക്കുന്തോറും കായികാഭ്യാസങ്ങള്കൊണ്ടു ദേഹത്തിനു വേദനയുണ്ടാകാം.
പ്രാണായാമത്തിൽ കൂടി പ്രാണവായുക്കളെ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി സുശക്തമായ ശരീരഘടനയുണ്ടാക്കി ശാരീരികവും ആത്മീയവുമായ ശക്തിയാര്ജിക്കുവാൻ യോജിക്കു സാധിക്കും. ഇത്തരത്തിലുള്ള യോഗിക്കു പ്രായാധിക്ക്യം കൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന ബാലക്ഷ്യങ്ങളിൽനിന്നും മുക്തനാകുവാൻ സാധിക്കുന്നു.
പ്രാണായാമം അതിന്ടെ പരിപൂര്ണതയിലെത്തുമ്പോൾ പരിശീലനം സ്വയം നിൽക്കും. അതിനുശേഷം ശ്വാസോച്വാസപ്രക്രിയ സുവ്യക്തമായ ഒരു ധാരണയായി തീർന്നു തനുമാനസ പ്രക്രിയയിലും അതുപോലെതന്നെ ബാഹ്യലോകവുമായുള്ള ബന്ധത്തിലും നല്ല താളക്രമം ഉണ്ടാക്കി നിത്യശാന്തി പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു.
പ്രാണായാമം യോഗിയുടെ മറ്റെല്ലാവിധ യോഗാനുഷ്ടാനങ്ങൾക്കും സഹായകമായി തീരുന്നു. അതായതു, ഇന്ദ്രിയനിഗ്രഹം, ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരണം, സ്വാത്തികഭാവം , സമാധി , കൈവല്യപ്രാപ്തി എന്നിവക്കെല്ലാം പ്രാണായാമം പ്രയോജനപ്പെടും എന്ന് സാരം.
പ്രാണന്റെ ആയാമം ആണ് പ്രാണായാമം. എന്നു വച്ചാല് പ്രാണന്റെ (ശ്വാസത്തിന്റെ) വലിച്ചു നീട്ടല്.
വളരെ ലളിതമായ ഭാഷയില് പറഞ്ഞാല് ശ്വസന വ്യായാമമാണ് പ്രാണായാമം..
ശ്വാസത്തെ നിയന്ത്രിച്ച് അതിലൂടെ പ്രാണശക്തിയെ (ജീവോര്ജ്ജത്തെ) നിയന്ത്രിക്കുകയാണ് ഇവിടെ ചെയ്യുന്നത്.
ഇതിന് മൂന്നു ഘട്ടങ്ങള് ഉണ്ട്.
പൂരകം, കുംഭകം, രേചകം എന്നിവയാണവ.
പൂരകം – വായു ഉള്ളിലെടുത്ത് ശ്വാസകോശം നിറയ്ക്കുന്ന പ്രക്രിയ.
കുംഭകം – ഉള്ളിലെടുത്ത വായു ശ്വാസകോശത്തിനകത്തു തന്നെ നിര്ത്തുന്ന അവസ്ഥ.
രേചകം – ഉള്ളില് നിര്ത്തിയ വായു ശ്വാസകോശത്തിനു പുറത്തേക്കു വിടുന്ന പ്രക്രിയ.
ഈ ഘട്ടങ്ങള് ചെയ്യുന്നതിന് ഒരു പ്രത്യേക അനുപാതവും ഉണ്ട്.
പൂരകം : കുംഭകം : രേചകം = 1 : 4 :2 എന്നതാണ് അത്.
അതായത് 1സെക്കന്റ് കൊണ്ട് വായു ഉള്ളിലെടുത്താല് 4 സെക്കന്റ് അത് ഉള്ളില് നിര്ത്തുകയും 2 സെക്കന്റു കൊണ്ട് പുറത്തു വിടുകയും വേണം.
സാധാരണക്കാര്ക്ക് എളുപ്പം ചെയ്യാവുന്നത് 4 സെക്കന്റു കൊണ്ട് ഉള്ളിലെടുക്കുകയും 16 സെക്കന്റ് ഉള്ളില് നിര്ത്തുകയും 8സെക്കന്റു കൊണ്ട് പുറത്തു വിടുകയുമാണ്.
അപ്പോള് പൂരകം : കുംഭകം : രേചകം = 4 : 16 : 8 എന്നു വരും.
(അനുപാതം 1 : 4 : 2 എന്നത് തന്നെ).
ഇതു ചെയ്യുന്ന രീതി ഇനി പറയുന്നു.
1. സുഖകരമായി ഉറച്ചിരിക്കാന് കഴിയുന്ന ഏതെങ്കിലും ഒരു ആസനത്തില് ഇരിക്കുക. (സുഖാസനം, സ്വസ്തികാസനം, പദ്മാസനം,വജ്രാസനം, സിദ്ധാസനം ഇവയില് ഏതെങ്കിലും ഒന്നില്)
2. നട്ടെല്ല് നിവര്ന്നിരിക്കണം.
3. ശ്വാസകോശത്തിള്ള വായു കഴിയുന്നത്ര പുറത്തേക്ക് ഉച്ഛ്വസിക്കുക.
4. ആദ്യം വലതു തള്ള വിരല് കൊണ്ട് വലതു മൂക്ക് അടച്ച ശേഷം ഇടതു മൂക്കിലൂടെ ശ്വാസം ഉള്ളിലേക്കെടുക്കുക. (പൂരകം)
5. എന്നിട്ട് നടുവിരലും മോതിര വിരലും ചേര്ത്ത് ഇടതു മൂക്കും അടയ്ക്കുക. ശ്വാസം ഉള്ളില് തന്നെ നിര്ത്തുക.(കുംഭകം)
(തള്ള വിരല് കൊണ്ടുള്ള അതേ സമ്മര്ദ്ദം മറുഭാഗത്തും ലഭിക്കാനാണ് രണ്ടു വിരലുകള് ചേര്ത്തു പിടിക്കുന്നത്. ചിലര് ഈ ആവശ്യത്തിനായി ചെറു വിരലും ചൂണ്ടു വിരലും ആണ് ചേര്ത്തു പിടിക്കുന്നത്. മറ്റു ചിലര് ചൂണ്ടു വിരലും നടു വിരലും ഉപയോഗിക്കുന്നു.)
6. ഇനി വലതു മൂക്ക് തുറന്ന് അതിലൂടെ ശ്വാസം പുറത്തേക്കു വിടുക.
7. തുടര്ന്ന് വലതു മൂക്കിലൂടെ തന്നെ ശ്വാസം ഉള്ളിലേക്കെടുക്കുക. (പൂരകം)
8. വലതു മൂക്കടയ്ക്കുക. കുംഭകം ചെയ്യുക.
9. ഇടതു മൂക്ക് തുറക്കുക. അതിലൂടെ ശ്വാസം പുറത്തേയ്ക്കു വിടുക. (രേചകം)
10. ഇങ്ങനെ ഇടതും വലതും നാസാദ്വാരങ്ങളിലൂടെ ശ്വസന വ്യായാമം തുടരുക.
ഇത് 10 -20 തവണ ആവര്ത്തിക്കുക.
പ്രതികരിക്കാൻ ഇവിടെ എഴുതുക